Στη Γένεση του ΠΑΣΟΚ το 1974 και αφετέρου στο ποιο είναι το όραμα και το σχέδιο των έξι υποψηφίων για την Προεδρία του ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες εσωκομματικές εκλογές, είναι αφιερωμένο το νέο, 82ο τεύχος του περιοδικού της Βουλής «Επί του.. περιστυλίου!».
Με αφορμή την συμπλήρωση φέτος 50 χρόνων από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ στις 3 Σεπτεμβρίου 1974, στο πρώτο μέρος του αφιερώματος η ιστορικός Κατερίνα Βαρελά και ο καθηγητής πολιτικής κοινωνιολογίας στο Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο Θράκης Χρυσόστομος Τάσσης, παρουσιάζουν το χρονικό της Γένεσης του ΠΑΣΟΚ και την μετεξέλιξή του από αντιστασιακό κίνημα (ΠΑΚ) σε πολιτικό κόμμα (ΠΑΣΟΚ) και αναλύουν τις αρχές και το ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο της ιδρυτικής διακήρυξης και συγκρότησής του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πρωτογενές υλικό και οι μαρτυρίες που εισφέρουν και καταγράφουμε ζώντες πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου και συν-συγγραφείς της ιδρυτικής Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη 1974, όπως οι Γιώργος Παπαγιαννόπουλος, Θοδωρής Αγγελόπουλος, Σωτήρης Κωστόπουλος, Γιάννης Ζαφειρόπουλος, Νίκος Απανωμεριτάκης και Δημήτρης Τάσσης.
Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος οι έξι υποψήφιοι για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, Παύλος Γερουλάνος, Νάντια Γιαννακοπούλου, Άννα Διαμαντοπούλου, Χάρης Δούκας και Μιχάλης Κατρίνης παρουσιάζουν με άρθρα τους, το όραμα και το σχέδιό τους για τη χώρα, στο οποίο ενσωματώνουν τις απαντήσεις τους σε τρία βασικά ερωτήματα που τους υποβάλαμε, τα ακόλουθα:
1) Ποιό είναι το σχέδιό σας για την πολιτική ανάκαμψη του κόμματος, με ποια φυσιογνωμία φαντάζεστε το σύγχρονο ΠΑΣΟΚ και πόσο χρόνο θα χρειαστείτε να πετύχετε την ανάκαμψή του;
2) Ποιο είναι το εθνικό όραμά σας για την Ελλάδα του 21ου αιώνα και τι διαφορετικό φιλοδοξείτε να εκφράσετε, να προωθήσετε και να χτίσετε από την κυβέρνηση της ΝΔ;
Στο ερώτημα αυτό τους εξηγήθηκε ότι μπορούν να αναφερθούν, πέρα από τους γενικούς εθνικούς στόχους του σχεδίου και του οραματός τους, και σε άλλους επιμέρους τομείς και εκφάνσεις της πολιτικής τους, όπως στην οικονομία, την κοινωνική πολιτική, τις αλλαγές στους θεσμούς, τις μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία, την Υγεία κ.α., καθώς και την εξωτερική πολιτική, την άμυνα, ή σε οποιαδήποτε άλλη πτυχή της πολιτικής τους επιθυμούσαν.
3) Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι είστε ο καταλληλότερος να ηγηθείτε του ΠΑΣΟΚ σε αυτή την χρονική περίοδο;
Οι έξι υποψήφιοι απαντούν:
Ανδρουλάκης: Ξαναβάλαμε το τρένο στις ράγες, εμείς μπορούμε να κάνουμε το μεγάλο άλμα
Ο Ν. Ανδρουλάκης τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι «κοπιάσαμε πολύ να ξεφύγουμε από τις μυλόπετρες και να ενισχύσουμε τη δύναμή μας. Το ΠΑΣΟΚ είναι ξανά πρωταγωνιστικός αυτόνομος πόλος και έτοιμο για το επόμενο μεγάλο βήμα. Να εκπροσωπήσει τις αγωνίες και τα όνειρα του ελληνικού λαού βάζοντας τέλος στην αποτυχημένη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας».
«Εμείς λοιπόν που ξαναβάλαμε το τρένο στις ράγες του, εμείς που κάναμε τα πρώτα βήματα, εμείς μπορούμε σήμερα να κάνουμε και το μεγάλο άλμα. ‘Αλμα όχι στο άγνωστο ρισκάροντας ό,τι πετύχαμε με κόπο αλλά άλμα με τις αξίες μας , τις αρχές μας, το ήθος και την υπευθυνότητά μας. Χτίζοντας και όχι γκρεμίζοντας», υπογραμμίζει.
Παρουσίασα, αναφέρει, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το προοδευτικό στρατηγικό σχέδιο του ΠΑΣΟΚ με οκτώ εθνικούς στόχους. «Απαντώντας στα προβλήματα και αγκαλιάζοντας τις αγωνίες των μη προνομιούχων της εποχής μας, που ζουν αποκλεισμένοι σε συνθήκες φτώχειας και συμβιβασμένοι με ένα παρόν μηδενικών ευκαιριών. Ακούγοντας τη μεσαία τάξη, που βλέπει συνεχώς το εισόδημά της να μειώνεται. Τη νέα γενιά της πατρίδας μας που δεν μπορεί να ανοίξει με αξιοπρέπεια τα φτερά της. Την ελληνική περιφέρεια που ερημώνει, τον πρωτογενή τομέα που εγκαταλείπεται, τον κόσμο της εργασίας, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, που προσδοκά μια καλύτερη ζωή», εξηγεί.
Είναι απαραίτητη, τονίζει, η διασφάλιση ενός βιώσιμου παραγωγικού προτύπου «Made in Greece», με έμφαση στην εγχώρια προστιθέμενη αξία, με συνέργειες πρωτογενούς τομέα, μεταποίησης και τουρισμού. «Σε αυτό το σχέδιο, ο πρωτογενής τομέας είναι υψίστης σημασίας. Πρωταρχικής σημασίας είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας, για τα βασικά «εθνικά μας προϊόντα». Σήμερα, οι αγρότες μας βρίσκονται, δυστυχώς, σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση γιατί το κόστος παραγωγής εκτινάσσεται στα ύψη», αναφέρει.
Έμφαση δίνει και στο ζήτημα της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στους Θεσμούς και τη Δικαιοσύνη προαναγγέλλοντας ότι «θα πάρουμε πρωτοβουλία στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση η επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης να μην γίνεται από την κυβέρνηση».
Γερουλάνος: Χρειαζόμαστε ένα Σχέδιο Αναγέννησης
Ο Π. Γερουλάνος κάνει λόγο για το «Σχέδιο Αναγέννησης» το οποίο όπως αναφέρει είναι «ένα σχέδιο που πηγάζει από το αξιακό πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ, αλλά μιλάει για μια κοινωνία σύγχρονη. Ένα σχέδιο Ελληνικό, Ανθρωποκεντρικό, Σοσιαλιστικό. Που ενισχύει καθετί, που η Πατρίδα μας θέλει και μπορεί να κάνει. Που βάζει τον ‘Ανθρωπο στο επίκεντρο πολιτικών προτεραιοτήτων. Και απελευθερώνει δημιουργικές δυνάμεις, για να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα. Και, έτσι, θα πάμε μπροστά».
Οι αλλαγές που προτείνω, τονίζει, είναι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, «που δεν χρειάζονται πολλά χρήματα. Χρειάζονται αλλαγή νοοτροπίας, αλλαγή παραδείγματος και κυρίως, μεταφορά εξουσίας από το Μαξίμου, για να μοιραστεί εκεί που λογοδοτεί, στον πολίτη».
Χρειάζεται, εξηγεί, ένα νέο εθνικό σχέδιο «που θα βασίζεται πάνω σε πραγματικές, προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, που θα αλλάξουν, ριζικά, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και που θα χτίσουν μια, πραγματικά, ‘πατριωτική οικονομία’».
«Πατριωτική οικονομία», αναφέρει σημαίνει, «μια οικονομία που επενδύει στα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής, κυρίως τους Ανθρώπους της, τη φύση και τον πολιτισμό της, και στρατηγικά σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και καινοτομίας, όπως η υγεία και η άμυνα. Δημιουργεί και πολλαπλασιάζει πλούτο σε κάθε περιοχή, διότι τον κρατάει, όσο περισσότερο μπορεί, μέσα στην τοπική κοινωνία. Αναδεικνύει αξία εκεί που, μέχρι σήμερα, περιφρονούμε, και απελευθερώνει δημιουργικές δυνάμεις, ανοίγοντας αγορές επιθετικά για ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό και νέες υπηρεσίες στην Ελλάδα. Βασίζεται, δηλαδή, στην ενεργή παρέμβαση του κράτους, ώστε να ενεργοποιήσει και να οργανώσει την τοπική κοινωνία να δημιουργήσει τον δικό της πλούτο, συνδέοντας την ιδιωτική πρωτοβουλία με τις κοινωνικές προτεραιότητες».
«Είναι ώρα, η Ελλάδα να ανέβει σε αυτό το προοδευτικό κύμα. Είναι η ώρα, για την εδραίωση της «Πατριωτικής Οικονομίας» και για αυτό θα δουλέψω, με όλες μου τις δυνάμεις», τονίζει.
Γιαννακοπούλου: Δεν μας ταιριάζει ο συμβιβασμός με τις μικρές επιδόσεις
Η Ν. Γιαννακοπούλου αναφέρει ότι τα βλέμματα πάρα πολλών προοδευτικών πολιτών πέφτουν προς το κόμμα που έχει ψηφίσει τουλάχιστον μια φορά, το 60% της κοινωνίας. «Το ΠΑΣΟΚ τώρα πρέπει να δηλώσει παρών και να αναλάβει αυτή την ευθύνη, ανταποκρινόµενο µε επάρκεια και αποτελεσµατικότητα στον εθνικό και κοινωνικό του προορισµό», τονίζει και υπογραμμίζει: «Συνάντησα χιλιάδες πολίτες που με αγωνία μου έλεγαν : « Μη χάσετε κι αυτή την ευκαιρία. Τώρα είναι η ώρα του ΠΑΣΟΚ!» Προσέθεταν δε « Αν δεν τα καταφέρετε και τώρα, θα αφήσετε χώρο και στην Ν.Δ αλλά και σε αντισυστημικές δυνάμεις είτε αυτοκαθορίζονται ως αριστερές είτε βρίσκονται στο ακροδεξιό τμήμα του πολιτικού φάσματος».
Υπενθυμίζει ότι φτάσαμε σε αυτές τις εκλογές αφού «ήμουν από τα πρώτα στελέχη αν όχι το πρώτο που τις πρότεινε, μαζί με την ανάγκη να διεξαχθεί μια μεγάλη συζήτηση για τα αίτια που μας κρατάνε στις διαστάσεις ενός μικρού, άντε μικρομεσαίου κόμματος». Χρειαζόταν, λέει, αυτή η κίνηση «και μάλιστα η θεσμικότητα, το ενωτικό κλίμα, η σοβαρότητα, η αντιπαράθεση μέσα σε πλαίσια πολιτικού πολιτισμού και συντροφικότητας έχουν προσθέσει πόντους στο ΠΑΣΟΚ».
Χρειαζόταν, συνεχίζει, γιατί «σ΄ εμάς δεν ταιριάζει ο συμβιβασμός με τις μικρές επιδόσεις, η ικανοποίηση με μικρά βήματα, η τοποθέτηση των προβλημάτων κάτω από το χαλί. Γιατί μέσα σε δύο χρόνια Ν.Δ και ΣΥΡΙΖΑ έχασαν 2 εκατομμύρια ψηφοφόρους, εμείς συνεχίσαμε να κινούμαστε εκεί κάπου στο 13% και κάποιοι να δηλώνουν και ικανοποιημένοι χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι οφείλαμε να δώσουμε πολιτική έκφραση σε αυτό τον κόσμο».
«Προσωπικά μετά από πολύ περίσκεψη, με αίσθηση ευθύνης κατέθεσα την υποψηφιότητά μου. Την κατέθεσα γιατί πιστεύω ότι μπορώ να τα καταφέρω, αν οι πολίτες που θα ψηφίσουν με τιμήσουν και με εκλέξουν τελικά Πρόεδρο. Γιατί ξέρετε καλά ότι είμαι πολιτικός της κοινωνίας όχι των μηχανισμών ούτε των συστημάτων, και βλέπετε τι πόλεμος μου γίνεται από κανάλια και εφημερίδες», τονίζει.
Διαμαντοπούλου: Το ΠΑΣΟΚ για να ανταποκριθεί στα νέα ιστορικά καθήκοντα
Η Α. Διαμαντοπούλου τονίζει ότι «για να μπορέσει το ΠΑΣΟΚ , να’ ανταποκριθεί στα νέα ιστορικά του καθήκοντα , για να γίνει η εναλλακτική λύση στην διακυβέρνηση της χώρας και η διέξοδος για μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία, πρέπει να μετεξελιχθεί με γοργά βήματα στο Μεγάλο και Κυβερνών ΠΑΣΟΚ».
Αυτός ο στόχος, αναφέρει, έχει μπροστά του, τρεις προκλήσεις: την σύγχρονη σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα το ανοιχτό κόμμα με πολιτική και στρατηγική αυτονομία και την ηγεσία με δυνατότητα και προοπτική διακυβέρνησης. «Η απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις έχει ιδεολογικό και πολιτικό πρόσημο και είναι το σοσιαλδημοκρατικό. Το ΠΑΣΟΚ είναι ο μόνος πολιτικός οργανισμός στην πατρίδα μας, που μπορεί να εκφράσει αξιόπιστα και ρεαλιστικά τις σοσιαλδημοκρατικές αξίες και πολιτικές», υπογραμμίζει. Για το ΠΑΣΟΚ, λέει, είναι αυτονόητη η βασική διαχωριστική γραμμή του με τη συντήρηση σε όλες τις εκφάνσεις της, λαϊκίστικη, παραδοσιακή, φιλελεύθερη και ταυτόχρονα η οριοθέτησή του με σαφήνεια από την ιδεολογία και τις πολιτικές της παραδοσιακής ιστορικής αριστεράς όπως αυτή ειδικά μετεξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια στην χώρα με το κομματικό και πολιτικό φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ.
«Όραμα μου είναι να φέρουμε την Ελλάδα στο κέντρο των εξελίξεων, με πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, στην Ευρώπη, στον Κόσμο», τονίζει και για την δική της υποψηφιότητα αναφέρει:
Πιστεύω ότι με την εμπειρία της πολιτικής μου διαδρομής ως Νομάρχης , Υπουργός , Ευρωπαία Επίτροπος , μπορώ να συνεισφέρω σημαντικά στην προσπάθεια για μια Δυνατή Ελλάδα με περισσότερη Δημοκρατία και δικαιότερη κατανομή πλούτου. Αν εκλεγώ Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα εγγυηθώ την ενότητα του Κινήματος με την αξιοποίηση όλου του δυναμικού μας ώστε να διαμορφώσουμε όλοι μαζί ένα ανοιχτό, δημοκρατικό, νικηφόρο Κίνημα. Ν’ αφήσουμε πίσω μας την μέχρι σήμερα λογική του μικρού και συμπληρωματικού κόμματος , των χαμηλών προσδοκιών και των μικρών βημάτων. Να προχωρήσουμε όλοι μαζί για ένα ΠΑΣΟΚ που θα γίνει μέσα στην τριετία Μεγάλο και στις επόμενες εκλογές Κυβερνών».
Δούκας: Το ΠΑΣΟΚ θα μεγαλώσει και θα καταφέρει να διπλασιάσει τα ποσοστά του
Ο Χ. Δούκας τονίζει ότι το ΠΑΣΟΚ θα μεγαλώσει και θα καταφέρει να διπλασιάσει τα ποσοστά του εάν απευθυνθεί και εμπνεύσει για την νέα, μεγάλη αλλαγή τα περίπου δύο εκατομμύρια πολίτες, που είχαν ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ, μετακινήθηκαν προς την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια, στις τελευταίες ευρωεκλογές αυτοί οι πολίτες προτίμησαν να μείνουν σπίτι τους, γιατί δεν είδαν στο ΠΑΣΟΚ τον λόγο για να επιστρέψουν.
Το ΠΑΣΟΚ, τονίζει, οφείλει να πρωτοστατήσει με σχέδιο και γνώση για να δώσει λύσεις στα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας.
Μεταξύ άλλων, να στηρίξει την δημόσια δωρεάν υγεία, να αναβαθμίσει τη δημόσια εκπαίδευση, να παρεμβαίνει στις αγορές με ισχυρό ρυθμιστικό ρόλο και έλεγχο, να επαναφέρει το καθεστώς προστασίας της εργασίας και τον κατώτατο μισθό στην Εθνική Συλλογική Σύμβαση, να ασκήσει γενναίες πολιτικές κοινωνικής κατοικίας για τους νέους ανθρώπους.
Επίσης να στηρίξει την ελληνική παραγωγή, με τον μετασχηματισμό της Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας σε φορέα χρηματοδότησης μικρομεσαίων και αγροτών και να βάλει τέλος στα ληστρικά επιτόκια και τις χρεώσεις σε βάρος καταναλωτών και επιχειρήσεων από τις τράπεζες.
Να αναπτύξει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, να σταθεί με αποφασιστικότητα απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις και να συνδέσει κάθε σύμβαση εξοπλισμών με την αμυντική μας βιομηχανία.
Όπως τονίζει «έθεσα υποψηφιότητα γιατί θέλω να δυναμώσει η φωνή της κοινωνίας στη λήψη αποφάσεων, γιατί χρειαζόμαστε ένωση και σύνθεση και όχι διχασμό και απομόνωση. Έθεσα υποψηφιότητα γιατί η παράταξη μου δεν μπορεί να περιμένει και να αρκείται σε κάθε εκλογή σε μικρά βήματα, που δεν απέχουν πολύ από την στασιμότητα. Δεν μπορεί όταν η φθορά της ΝΔ διευρύνεται και ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, εμείς να είμαστε ικανοποιημένοι με το 12-13%. Χωρίς προοπτική πρωθυπουργισιμότητας και νίκης στις εκλογές. Χρειάζεται μια μεγάλη αλλαγή, που θα δώσει στην παράταξη τη δυναμική της νίκης και θα φέρει και πάλι το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση».
Κατρίνης: Το ΠΑΣΟΚ απαξιώνεται όταν δεν λέμε τίποτα για τα πραγματικά προβλήματα του κόσμου
Ο Μ. Κατρίνης υπογραμμίζει ότι «δεν έχουμε άπλετο χρόνο ούτε οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να μας περιμένουν για πολύ ακόμα. Το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να απαξιωθεί από λογικές ενός μικρομεσαίου κόμματος του 13 ή του 15% και από λογικές και πρακτικές που θεωρούν φυσιολογικό για το ΠΑΣΟΚ να μετατραπεί σε δεκανίκι για να παραμείνουν η Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση και ο κ. Μητσοτάκης στη θέση του Πρωθυπουργού».
Το ΠΑΣΟΚ, τονίζει, «απαξιώνεται και γίνεται μικρό όταν 3,5 εκατομμύρια πολίτες επιλέγουν την αποχή γιατί δεν έχουν τι να ψηφίσουν και οι πολίτες απομακρύνονται από το ΠΑΣΟΚ όταν δεν λέμε τίποτα για τα πραγματικά προβλήματα τους, όταν γινόμαστε ένα με το συντηρητικό πολτό που κυβερνά τη χώρα».
Αναφερόμενος στην δική του υποψηφιότητα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι παρών και είμαι υποψήφιος γιατί πολύ απλά δεν έφυγα ποτέ από το ΠΑΣΟΚ. Έδειξα μέσα και έξω από τη Βουλή, ότι τα στοιχεία της σοβαρότητας, της συγκρότησης και της αξιοπιστίας υπάρχουν στην πολιτική μου δραστηριότητα. Έχω ξεκάθαρες θέσεις, δεν έχω εξαρτήσεις, είμαι ΠΑΣΟΚ».
Η δική μου υποψηφιότητα, τονίζει, «έρχεται για να ταράξει τα νερά της ομοιομορφίας αλλά και μιας αντίληψης που θέλει να μιλάμε στρογγυλοποιημένα, χωρίς γωνίες για να μην ενοχλούμε κάποιους και τελικά να μη λέμε τίποτα από αυτά που περιμένει να ακούσει ο πολίτης.
Είμαι μακριά από αυτές τις λογικές, δεν διεκδικώ τη θέση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ για να μην λέω τίποτα, για να αφομοιωθώ από την ομοιομορφία του τίποτα και του περίπου», αλλά “αγωνίζομαι για τη δημιουργία μιας Μεγάλης Παράταξης, ενός κόμματος εξουσίας που θα είναι ικανή να κυβερνήσει και θα κυβερνήσει” αναφέρει και προσθέτει:
«Το καθολικό αίτημα των πολιτών για μια Μεγάλη Παράταξη ενοχλεί και μαζί ενοχλώ και εγώ. Για αυτό και έχουν επιστρατευτεί μηχανισμοί χειραγώγησης, δημοσκοπήσεις που και οι ίδιοι αποδέχονται ότι γίνονται πάνω σε ένα αδιευκρίνιστο δείγμα».